Poradnik dietetyczny: co jeść, a czego unikać przy refluksie
Refluks żołądkowo-przełykowy – GERD (z ang. Gastroesophageal Reflux Disease) – to dolegliwość, która dotyka wielu osób, powodując nieprzyjemne objawy, takie jak zgaga, pieczenie w przełyku czy uczucie pełności. Dieta odgrywa znaczącą rolę w łagodzeniu objawów refluksu. Oto przewodnik, który pomoże Ci zrozumieć, jakie pokarmy są zalecane, a jakich należy unikać.
Co jest przyczyną refluksu?
Przyczyną tej dolegliwości jest najczęściej nieprawidłowe funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku (LES), który działa jak jednokierunkowa bariera między przełykiem a żołądkiem. Kiedy LES jest osłabiony lub relaksuje się w niewłaściwym czasie, może dojść do wstecznego przepływu treści żołądkowej. Czynniki ryzyka obejmują otyłość, ciążę, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, spożywanie określonych pokarmów (takich jak tłuste potrawy, czekolada, mięta, kawa, ostre przyprawy) oraz przyjmowanie niektórych leków, które mogą wpłynąć na działanie LES.
Inne przyczyny to zaburzenia motoryki przełyku, zwiększone ciśnienie wewnątrzbrzuszne wynikające na przykład z noszenia ciasnej odzieży, pochylania się czy w pozycji leżącej, a także przepuklina rozworu przełykowego przepony, która może fizycznie przesuwać żołądek i LES w kierunku klatki piersiowej, ułatwiając tym samym refluks. Leczenie GERD może wymagać zmiany stylu życia, takich jak regulacja diety, utrata wagi, unikanie leżenia po spożyciu posiłku oraz podnoszenie głowy podczas snu, a w niektórych przypadkach stosowania medykamentów, które zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego lub wzmacniają LES.
Pokarmy zalecane przy refluksie
Podczas problemów z refluksem należy unikać pokarmów ciężkich, tłustych, smażonych. Należy jeść pokarmy gotowane, lżejsze, włączyć do diety niektóre warzywa i owoce, niektóre zaś wyłączyć z niej. Poniżej przedstawiam listy produktów, które warto jeść i których należy unikać.
Zboża pełnoziarniste:
- Brązowy ryż
- Owsianka
- Chleb pełnoziarnisty
- Makarony z mąki pełnoziarnistej
Warzywa:
- Zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż)
- Ogórki
- Brokuły
- Marchew
- Ziemniaki
Proteiny:
- Chude mięso (kurczak, indyk bez skóry)
- Ryby
- Jajka (szczególnie białka)
- Tofu
Owoce:
- Niektóre owoce o niskiej kwasowości (banany, melony, brzoskwinie, gruszki)
Tłuszcze zdrowe dla serca:
- Awokado
- Orzechy
- Nasiona
Napoje:
- Woda
- Herbatki ziołowe (np. imbirowa, rumiankowa)
Inne:
- Imbir (może łagodzić objawy refluksu)
Pokarmy do unikania przy refluksie
Tłuste i smażone jedzenie:
- Fast food
- Pełnotłuste produkty mleczne
- Smażone potrawy
Kofeina:
- Kawa
- Niektóre herbaty
- Napoje energetyzne
Alkohol:
- Piwo
- Wino
- Mocne alkohole
Czekolada:
- Szczególnie czekolada mleczna i z dużą zawartością cukru
Cytrusy i soki cytrusowe:
- Pomarańcze
- Cytryny
- Grejpfruty
Produkty zawierające pomidory:
- Sosy
- Soki pomidorowe
- Świeże pomidory
Ostra i pikantna żywność:
- Chili
- Papryczki jalapeño
- Ostra musztarda
Mięta:
- Herbata miętowa
- Gumy do żucia o smaku mięty
Wysokoprzetworzone produkty:
- Białe pieczywo
- Słodycze
- Cukier
Napoje gazowane:
- Woda sodowa
- Cola
Wskazówki ogólne, aby złagodzić objawy refluksu
- Staraj się spożywać mniejsze, ale częstsze posiłki.
- Nie kładź się od razu po jedzeniu; odczekaj co najmniej 2-3 godziny.
- Zachowaj lekko uniesioną głowę podczas snu.
- Unikaj ciasnej odzieży, która może zwiększać ciśnienie w obrębie brzucha.
- Redukcja nadwagi może pomóc zmniejszyć objawy refluksu.
Pamiętaj, że każdy organizm jest inny i może inaczej reagować na wymienione pokarmy. Warto prowadzić dziennik diety, aby zidentyfikować produkty, które wywołują lub pogarszają Twoje objawy. Jeśli masz poważne problemy z refluksem, zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem, który pomoże Ci opracować indywidualny plan żywieniowy.